W przypadku badania połówkowego ciąży wykonuje się ją za pomocą głowicy przezbrzusznej. Z kolei podczas pierwszego USG przy potwierdzaniu ewentualnej ciąży korzysta się głównie z sondy przezpochwowej. Najczęściej do przeprowadzenia badania używa się techniki 2D. Coraz popularniejsze stają się też techniki 3D i 4D. U dziewczynek jajniki rozwijają się około 10.-11. tygodnia ciąży. Pierwsze badanie USG, które pozwala określić płeć dziecka wykonuje się około 20. tygodnia ciąży. Jeśli ułożenie dziecka w trakcie badania na to pozwala, nowoczesna diagnostyka pozwala na ocenę płci z bardzo dużą wiarygodnością. Zdjęcia otrzymane podczas w 5. tygodniu ciąży (źródło: materiał własny) Rycina 3. Ciąża bliźniacza dwukosmówkowa, dwuowodniowa — objaw lambda – 5. tydzień ciąży (źródło: materiał własny) Okres rozwoju ROZWIJAJĄCY SIĘ NARZĄD/UKŁAD Obrazowanie w USG 4.–5. tc. PŁUCA — z bruzdy krtaniowo-tchawiczej przed-niej części prajelita 8.–9. tc. 4 Wskazaniem do wykonania USG miednicy są zaburzenia miesiączkowania, bóle podbrzusza i brzucha, niewyjaśnione krwawienia z dróg rodnych, nietrzymanie moczu oraz zmiany w okolicach macicy, jajników lub błony śluzowej. USG miednicy wykonuje się również w diagnostyce niepłodności lub problemów z donoszeniem ciąży. . 33 tydzień ciąży to 31 tydzień życia płodowego. Trwa III trymestr i 8 miesiąc ciąży. Na tym etapie płód przypomina już noworodka: jego narządy oraz układy są dobrze rozwinięte. Funkcjonują wszystkie zmysły, a ciało ma niemal docelowe proporcje. Dlatego gdyby doszło teraz do porodu, nie stwarzałby on prawdopodobnie zagrożenia dla życia i zdrowia dziecka. W ostatnich tygodniach przed porodem kobieta może być bardzo zmęczona, zarówno fizycznie, jak i psychicznie. Niezwykle ważne jest wsparcie bliskich osób, a także odpowiednia ilość wypoczynku i unikanie stresujących sytuacji. Sprawdź, jakie badania należy wykonać w ciągu kilku najbliższych tygodni. Zobacz też, jakie kwestie związane z porodem należy dokładnie przemyśleć, by swoje preferencje móc zawrzeć w szczegółowym Planie Porodu. W jakich warunkach chcesz rodzić, czy akceptujesz nacięcie krocza oraz lewatywę. Jak ważne jest dla Ciebie rodzenie bez znieczulenia bądź szybkie nakarmienie piersią noworodka? Dowiedz się również, jak postępować, jeśli poród zaskoczy Cię z dala od szpitala. Jak rozwija się płód w 33 tygodniu ciąży? Jak wygląda płód w 33 tygodniu ciąży? Objawy w 33 tygodniu ciąży Jakie badania należy wykonać w 33 tygodniu ciąży? Plan Porodu — czas przemyśleć najważniejsze kwestie dotyczące porodu Samodzielny poród: co zrobić w awaryjnej sytuacji? Jak rozwija się płód w 33 tygodniu ciąży? 33 tydzień ciąży to 31 tydzień życia płodowego. Trwa III trymestr i rozpoczyna się 8 miesiąc ciąży. Płód nadal przybiera na wadze i może coraz skuteczniej regulować swoją temperaturę ciała. Dzięki coraz większej ilości białej woskowatej substancji, nazywanej mazią płodową, w tym trymestrze jego skóra jest nieprzepuszczalna dla płynu owodniowego. Nie rozmaka i nie pęcznieje pod jego wpływem1. W tym momencie większość narządów i układów płodu jest już w pełni ukształtowana i podejmuje swoje funkcje. Płuca prawdopodobnie znajdują się w ostatniej fazie rozwoju. Jest to okres pęcherzykowy, który potrwa nawet do 8 roku życia dziecka2. Rozwinięty jest mózg i układ nerwowy, płód powoli nabywa zdolności uczenia się, wykształcają się u niego kolejne odruchy pierwotne np. odruch Moro, nazywany też odruchem obejmowania3. Funkcjonuje również układ pokarmowy, a w jelitach płodu gromadzi się smółka, czyli pierwsze odchody, które zwykle wydalone zostają po porodzie lub w jego trakcie (a czasem jeszcze w życiu prenatalnym). Ta ciemnozielona lub brązowawa substancja składa się z martwych komórek pochodzących ze śluzówki jelit, a także z wydzielin produkowanych przez wątrobę oraz jelita4. Na tym etapie ciąży płód przejawia już wiele zachowań typowych dla noworodka. Ma swój własny rytm dobowy, choć zdecydowaną większość czasu poświęca na sen. Można u niego wyodrębnić fazę REM, czyli fazę szybkich ruchów gałek ocznych, podczas której śni w podobny sposób jak osoba dorosła. Funkcjonują już wszystkie zmysły — płód słyszy odgłosy z zewnątrz i rozpoznaje np. głos matki, czuje dotyk oraz smak i zapachy. Otwiera już oczy, a prawdopodobnie może też już widzieć przytłumione kształty5. W 33 tygodniu ciąży płód ma już niewiele miejsca w macicy, więc jego ruchy są nieco ograniczone. Stąd zauważalny przez niektóre kobiety lekki spadek aktywności. Chociaż położenie dziecka nadal może ulec zmianie, w większości przypadków ustalona jest już jego część przodująca i sposób położenia w macicy. 1. Lees Christopher, Reynolds Karina, McCartan Grainne, Ciąża. Przewodnik po dziewięciu najważniejszych miesiącach w życiu kobiety, Pascal 2005 2. Moore, Persaud, Torchia, Embriologia i wady wrodzone, Elsevier Urban&Partner 3. Kornas-Biela Dorota, Prenatalny rozwój dziecka, 4. Lees Christopher, Reynolds Karina, McCartan Grainne, Ciąża. Przewodnik po dziewięciu najważniejszych miesiącach w życiu kobiety, Pascal 2005 5. Dr MacDougall Jane, Ciąża tydzień po tygodniu, MUZA SA, Warszawa 2009 Jak wygląda płód w 33 tygodniu ciąży? W 33 tygodniu ciąży płód ma ok 29 cm wzrostu (CRL) i waży mniej więcej 1900 gramów6. Jego głowa stanowi teraz mniej więcej ¼ długości całego ciała — znajdują się na niej zwykle dość długie włoski. Twarz staje się zaokrąglona, podobnie jak reszta ciała, ponieważ stopniowo wzrasta ilość zgromadzonej tkanki tłuszczowej. Skóra jest gładka, prawie całkowicie zaniknął już meszek płodowy. Pokrywa ją za to coraz grubsza warstwa mazi płodowej, o charakterystycznym białawym kolorze. Kończyny płodu są często podkurczone, ponieważ jest mu w macicy coraz ciaśniej. Nadal jest aktywny, jednak ruchy są ograniczone. Dziecko często chwyta pępowinę czy trenuje ssanie, wkładając do ust własne palce. 6. Moore, Persaud, Torchia, Embriologia i wady wrodzone, Elsevier Urban&Partner Objawy w 33 tygodniu ciąży W 33 tygodniu ciąży dno macicy znajduje się ok. 13 cm powyżej pępka, czyli mniej więcej 33 cm od spojenia łonowego7. Ze względu na bardzo duży w tym momencie brzuch wiele kobiet odczuwa silne zmęczenie i czuje się ociężale. Nasilone stają się takie dolegliwości jak bóle pleców czy spojenia łonowego, które pojawić się mogły już koło połowy ciąży. Zmiany w wyglądzie kobiety, nieprzyjemne objawy oraz lęk przed porodem powodować mogą chwiejność emocjonalną — pod koniec ciąży niezwykle istotne jest wsparcie emocjonalne partnera lub innej bliskiej osoby. Często kobiety nie mają w tym momencie ochoty na seks i taki spadek libido jest czymś zupełnie naturalnym. W przypadku części przyszłych mam tuż przed porodem pojawia się tzw. syndrom wicia gniazda — w nagłym przypływie energii zaczynają sprzątać cały dom, przemeblowywać pokój dziecka czy planować duże zakupy. Warto jednak pamiętać, by nie przemęczać się w tym ostatnim okresie ciąży — dobrze jest oszczędzać siły na czas porodu. Kiedy zbliża się rozwiązanie, u wielu kobiet nasila się pojawiający się często w II trymestrze spadek koncentracji. Dodatkowym czynnikiem jest tutaj ciągłe zastanawianie się, jak przebiegnie poród, planowanie życia z noworodkiem oraz chęć zdążenia z załatwieniem wszystkich ważnych spraw na czas. Jest to problematyczne w przypadku kobiet nadal aktywnych zawodowo, które zdecydowały się na pozostanie w pracy aż do czasu porodu. W zaawansowanej ciąży dobrze jest nieco zwolnić tempo i nie nakładać na siebie dużej liczby zawodowych obowiązków — trzeba pogodzić się z faktem, że w tym momencie pracujemy mniej wydajnie niż zazwyczaj. Wśród objawów mogących się pojawić w 33 tygodniu ciąży wymienić warto – skurcze Braxtona-Hicksa, – ból pleców, rwę kulszową, dysfunkcję spojenia łonowego, – zaparcia, zgagę i niestrawność, – uczucie duszności, trudności z oddychaniem i zadyszkę, – zawroty głowy, kołatania serca i ból w okolicy żeber, – żylaki, także hemoroidy, – puchnięcie stóp i dłoni, – zespół cieśni nadgarstka, – większą ilość wydzieliny pochwowej, – częste oddawanie moczu i wysiłkowe nietrzymanie moczu, – rozstępy i przebarwienia skórne, – świąd skóry, – bezsenność8. 7. Curtis Glade B., Ciąża. 40 kolejnych tygodni, Amber, Warszawa 1997 r. 8. Objawy zebrane na podstawie wszystkich źródeł Jakie badania należy wykonać w 33 tygodniu ciąży? Między 33 a 37 tygodniem ciąży wykonuje się kolejne niezbędne badania, pozwalające ocenić stan matki oraz płodu. Wśród obowiązkowych badań w tym okresie wymienić należy: – morfologię krwi, – badanie moczu, – odczyn Wassermanna (diagnostyka kiły), – pomiar ciśnienia, – ocenę ruchów płodu przez ciężarną, – pomiar wagi ciała, – pomiar tętna płodu, – ocenę wysokości dna macicy. Wśród badań zalecanych znajdują się: – badanie piersi, – ocena pH wydzieliny pochwowej9. 9. Plan porodu – czas przemyśleć najważniejsze kwestie dotyczące porodu Plan Porodu przygotowuje się zazwyczaj razem z lekarzem prowadzącym lub położną. Trzeba jednak najpierw dokładnie przemyśleć swoje preferencje odnośnie wszystkiego, co będzie się działo w trakcie porodu. Rozmowa ze specjalistą pomoże ustalić, czy preferowane przez kobietę rozwiązanie są realne, biorąc pod uwagę stan jej i płodu, a także możliwości danego szpitala. Poniżej przedstawiamy wybrane kwestie, które poruszane są w Planie Porodu. Pamiętajmy, że Plan Porodu jest poważnym dokumentem, a nierespektowanie przez personel medyczny zawartych w nim ustaleń jest podstawą do złożenia skargi do dyrekcji szpitala czy Rzecznika Praw Pacjenta10. Pierwsza część Planu Porodu dotyczy oczekiwań kobiety odnośnie miejsca porodu oraz warunków, jakie będą w nim panować. – Zastanówmy się, czy zależy nam na rodzeniu w pojedynczej sali. Obecnie wiele szpitali posiada sale jednoosobowe z łazienkami, które zapewniają komfort, kameralność oraz intymność. Jeśli zależy nam na takim rozwiązaniu, sprawdźmy, czy konkretny szpital je oferuje. Zaznaczmy, jeśli interesuje nas tylko sala z własną toaletą. Zdarza się czasem, że niektóre przyszłe mamy czują się raźniej w otoczeniu innych kobiet w podobnym stanie — jeśli chcemy rodzić na sali wieloosobowej, również możemy zaznaczyć to w Planie Porodu. – Część kobiet chciałaby rodzić w wodzie lub skorzystać z zanurzenia w wodzie jako metody walki z bólem podczas pierwszego etapu porodu. Kąpiele relaksacyjne umożliwia wiele szpitali, cały poród w wodzie już nie wszystkie — trzeba zastanowić się, na czym nam dokładnie zależy. W przypadku chęci skorzystania z kąpieli relaksacyjnej zaznaczamy, że interesuje nas pokój z wanną. – Możemy określić, jakie warunki powinny panować na naszej sali: wielu osobom pomaga np. przyciemnione światło i cisza, lub wręcz przeciwnie — możliwość włączenia własnej muzyki. Zastanówmy się, czy chcemy rodzić we własnym czy szpitalnym ubraniu. Przemyślenia wymaga też kwestia robienia zdjęć czy nagrywania filmów podczas porodu. Dla wielu osób jest to wspaniała pamiątka, jeśli jednak obecność fotografa ma powodować dyskomfort i przeszkadzać w rodzeniu, nie jest to dobrym pomysłem. Kolejnym krokiem jest ustalenie, kto będzie nam towarzyszył podczas porodu. – Jeżeli chcemy rodzic same, wyraźnie zaznaczmy to w Planie Porodu. – Możemy też rodzić w towarzystwie bliskiej osoby np. partnera, przyjaciółki czy mamy. – Część kobiet wybiera poród z tzw. doulą. Jest to osoba zapewniająca fizyczne i emocjonalne wsparcie rodzącej kobiecie, a w razie potrzeby także towarzyszącej jej osobie. W przeciwieństwie do położnej, posiadającej wykształcenie medyczne, jej zadaniem jest raczej dbanie o komfort oraz emocje kobiety np. poprzez dodawanie jej otuchy czy ocieranie potu. Możemy zdecydować się na poród z samą doulą bądź z osobą towarzyszącą i doulą. Doula: kim jest i w czym może Ci pomóc? Doula to słowo pochodzące z języka greckiego, oznaczające kobietę, która służy. Terminem tym określa się dziś profesjonalnie przygotowane osoby, które podczas porodu służą rodzącej fizycznym oraz emocjonalnym wsparciem. – Doula powinna przejść odpowiedni kurs i poznać dokładnie przebieg porodu, dzięki czemu będzie wiedziała, czego potrzebuje kobieta na każdym jego etapie i jakie emocje mogą jej wtedy towarzyszyć. – Praca douli nie kończy się po urodzeniu dziecka; służy ona wsparciem jeszcze przez kilka pierwszych dni z noworodkiem. – Ważnym zadaniem douli jest również udzielanie wsparcia osobie towarzyszącej przy porodzie (np. partnerowi), która nie zawsze wie, co robić i jak się zachować. – Udowodniono, że poród z doulą ma wiele zalet: jest on zwykle krótszy, kobieta odczuwa mniejszy ból, minimalizuje się też ryzyko porodu wspomaganego czy cesarskiego cięcia. Dodatkowo tworzy się silniejsza więź między rodzącą a partnerem, który potrafi lepiej współpracować. Kolejnym plusem jest minimalizowanie problemów z karmieniem piersią. – Pamiętajmy, że doula nie może zastąpić położnej, ponieważ nie ma zwykle wykształcenia medycznego, a jej zadania dotyczą niemedycznych rodzajów wsparcia. – Doula utrzymuje fizyczny kontakt z rodzącą poprzez masowanie jej, wycieranie potu, oddychanie czy wydawanie razem z nią dźwięków. – Po porodzie jej zadaniem jest nie tylko zadbanie o prawidłowe rozpoczęcie karmienia, ale też o komfort kobiety — może przypominać o jedzeniu, rozwiewać różne wątpliwości czy pomagać w czynnościach pielęgnacyjnych. Źródło: – Nawet jeśli zdecydujemy się na rodzenie z osobą towarzyszącą, możemy zaznaczyć, że nie życzymy sobie jej obecności przy niektórych zabiegach. – Należy przemyśleć, czy akceptujemy obecność studentów medycyny na sali porodowej. Dla wielu kobiet jest to krępujące, jednak musimy pamiętać, że to jedyny sposób, by nauczyli się oni swojego zawodu — decyzja należy do nas. – Istnieje możliwość „wynajęcia” na czas porodu konkretnej położnej, jest to jednak usługa płatna. Podczas przygotowania do porodu wykonuje się czasem różnego rodzaju zabiegi. Od nas zależy, czy chcemy się im poddać, a preferencje zapisane w Planie Porodowym powinny być respektowane przez personel szpitala. – Golenie krocza: jest elementem przygotowania do porodu, jednak możemy wykonać je samodzielnie w domu. – Lewatywa: dawniej była standardem, dziś jest wykonywana na życzenie. Pomoże wyeliminować obawy o ewentualne wypróżnienie podczas parcia, jednak nie jest konieczna. – Założenie wenflonu: zastanówmy się, czy zgadzamy się na założenie go od razu przy przyjęciu do szpitala, czy tylko w razie potrzeby dożylnego podania leków. Osoba towarzysząca przy porodzie — dlaczego warto to przemyśleć? Wsparcie bliskiej osoby w takim momencie jak poród może być naprawdę nieocenione. Warto jednak pamiętać, że nie zawsze osoba towarzysząca jest odpowiednio przygotowana, a wtedy może się zdarzyć, że zamiast pomagać, zacznie przeszkadzać. Dlatego wybór osoby, która będzie z nami na sali porodowej, powinien być podyktowany rozsądkiem. Jakie cechy powinna mieć taka osoba? – Najważniejszym warunkiem jest posiadanie pozytywnej i emocjonalnej relacji z kobietą rodzącą. – Ważne jest posiadanie wiedzy na temat tego, jak przebiega poród; dlatego tak istotne jest, by np. partner będący z nami przy porodzie uczestniczył w zajęciach w szkole rodzenia. – Osoba towarzysząca podczas porodu powinna potrafić panować nad swoimi emocjami. – Dobrze jest, gdy osoba towarzysząca zna odpowiednie techniki pomagające w porodzie np. techniki oddychania czy parcia — tu znów przydaje się szkoła rodzenia. – Taka osoba powinna być pozytywnie nastawiona do samego porodu, ponieważ jej ewentualny lęk dodatkowo utrudniałby zadanie rodzącej kobiecie. Źródło: Kolejne kwestie poruszone w Planie Porodu dotyczą ogólnych zasad dotyczących przebiegu porodu. – Jeżeli chcemy mieć pewność, że otrzymujemy na bieżąco pełne i szczegółowe informacje dotyczące przebiegu porodu, zaznaczmy to w planie. – Mamy możliwość wybrania porodu w pełni naturalnego, bez takich zabiegów jak podanie oksytocyny czy przebicie pęcherza płodowego — wyjątkiem jest sytuacja medyczna wymagająca takiego postępowania. – Możemy też wyraźnie zaznaczyć, że każda interwencja medyczna musi być poprzedzona dokładną analizą sytuacji, a przed każdym badaniem i zabiegiem musimy jasno wyrazić swoją zgodę na nie. – Dla wielu kobiet podczas porodu ważna jest spontaniczność; wydawanie dźwięków i krzyczenie może być bardzo pomocne, więc jeśli nam na tym zależy, zaznaczmy to wyraźnie. Mamy też prawo do jedzenia oraz picia w trakcie porodu, czy też niewyrażenia zgody na masaż szyjki macicy oraz wyciskanie dziecka z brzucha. Czas na odpowiedzenie sobie na pytanie, jak widzimy pierwszy okres naszego porodu. – Zastanówmy się, jakie udogodnienia nas interesują: czy chcemy korzystać z prysznica lub wanny, drabinek, materaca czy worków sako? – Zaznaczmy, jeśli zależy nam na porodzie aktywnym, podczas którego można będzie swobodnie się poruszać. – Możliwości poruszania się nie musi wykluczać nawet konieczność monitorowania stanu płodu czy podania kroplówki — gdy zależy nam na swobodzie ruchu, zaznaczmy to w Planie Porodu. Drugi okres porodu jest z reguły najtrudniejszy. Pomyślmy, jak chcemy go przeżyć. – Dla wielu kobiet możliwość wyboru pozycji w drugim okresie porodu czy możliwość parcia spontanicznego to bardzo ważna kwestia. Jest to jak najbardziej możliwe. – Mamy możliwość wyboru rodzenia np. na podłodze, materacu, stołku porodowym czy fotelu porodowym: przemyślmy swoje preferencje. – Kiedy rozpoczyna się rodzenie główki dziecka, możemy obserwować ten moment za pomocą lusterka lub dotknąć ręką główki — zaznaczmy to w planie porodowym. Część mam chce też samodzielnie przyjąć dziecko podczas porodu w pozycji wertykalnej. – Możemy zadbać o intymną atmosferę i poprosić o przygaszenie świateł czy wyjście części personelu w tym okresie porodu. Bardzo ważną sprawą jest wyraźne określenie swoich preferencji co do metod łagodzenia bólu porodowego. – Podkreślmy jasno, jeśli nie życzymy sobie podawania farmakologicznych środków przeciwbólowych (chyba, że na wyraźną prośbę). – Wyraźmy swój stosunek do znieczulenia zewnątrzoponowego — czy chcemy z niego skorzystać, czy nie życzymy sobie tego. Możemy zaznaczyć, że przy zastosowaniu znieczulenia zewnątrzoponowego chcemy zachować możliwość np. zmiany pozycji. – Wiele szpitali oferuje szeroki zakres niefarmakologicznych metod zwalczania bólu np. masaż, zanurzenie w wodzie itp. Zaznaczmy, które z nich nas interesują. – Określmy, czy wyrażamy zgodę na podawanie dolarganu czy innych środków farmakologicznych zmieniających świadomość. Wiele obaw budzi u kobiet epizjotomia, czyli nacięcie krocza. – Zastanówmy się, czy wolimy zdecydować się na nie, czy go uniknąć, a także czy w razie przeprowadzenia zabiegu chcemy mieć podane znieczulenie podczas zakładania szwów. Zabieg nacinania krocza — za i przeciw Zabieg nacinania krocza budzi wiele kontrowersji. Dawniej wykonywało się go o wiele częściej i bez wyraźnej potrzeby, co jest z pewnością praktyką nieuzasadnioną. Nie powinno się też jednak unikać go za wszelką cenę, ponieważ w niektórych przypadkach dojść może do poważnego pęknięcia krocza. Wszystko zależy więc od konkretnej sytuacji, a kobieta ma prawdo wyrazić swoją opinię na ten temat w Planie Porodu. – Epizjotomia, czyli zabieg nacięcia krocza, polega na wykonaniu nacięcia w rozciągniętym kroczu oraz pochwie — jego celem jest uniknięcie niekontrolowanego pęknięcia tkanek w trakcie rodzenia główki. – Dawniej nacięcie krocza wykonywane było rutynowo. Uważano, że nie tylko zmniejsza ryzyko pęknięcia krocza, lecz również zapobiega wypadnięciu pochwy — jednak ten drugi argument poddawany jest obecnie w wątpliwość. – Nacięcie jest wskazane w kilku konkretnych sytuacjach, takich jak np. problemy z ciasnym kroczem w poprzednich porodach, wyjątkowo duży płód, ochrona główki wcześniaka bądź dziecka w położeniu pośladkowym, poród wspomagany czy zagrożenie życia płodu, które wymaga szybkiego porodu. – Sam zabieg wykonuje się po uzyskaniu zgody kobiety, a następnie po odkażeniu krocza i podaniu znieczulenia miejscowego. Wykonuje się dwa rodzaje cięcia: boczne lub środkowe. Najczęściej wybiera się cięcie boczne, biegnące pod kątem od pochwy w kierunku odbytu, co pozwala uniknąć ewentualnych infekcji w pobliżu odbytu; taki rodzaj nacięcia zmniejsza też ryzyko pęknięcia. Nacięcia wykonuje się za pomocą nożyczek, a po urodzeniu łożyska zakłada się szwy. – Obawy przed bólem po nacięciu krocza są częściowo uzasadnione, ponieważ może on towarzyszyć kobiecie, zwłaszcza kilka dni po zabiegu. Jednak przy odpowiedniej higienie rana goi się zwykle w ciągu 1-2 tygodni. Trzeba jednak pamiętać, że głębokie niekontrolowane pęknięcia krocza również są bolesne, wymagają nałożenia szwów, a czasem prowadzą do powstania powikłań. Źródło: Regan Lesley, Twoja ciąża tydzień po tygodniu, Esteri, Wrocław 2016 W następnych punktach Planu Porodu wyrażamy swoje zdanie na temat indukcji porodu oraz cesarskiego cięcia. – Zastanówmy się, czy zgadzamy się na sztuczne wywołanie porodu i czy zaliczamy do tej kategorii przebijanie pęcherza płodowego. Jeśli wolimy metody naturalne, zaznaczmy, że najpierw chcemy skorzystać właśnie z nich, a indukcja będzie akceptowana tylko przy wyraźnych wskazaniach medycznych. – Wybierzmy preferowaną metodę indukcji porodu, jeśli będzie konieczność jej zastosowania (czy wolimy np. żel z prostaglandyną od podania oksytocyny?). – Przemyślmy swój stosunek do porodu przez cesarskie cięcie: czy zależy nam bardzo, by go uniknąć? Możemy zażądać obecności osoby towarzyszącej na sali operacyjnej oraz szybkiego pierwszego kontaktu z dzieckiem lub oddania go od razu po porodzie na ręce osoby towarzyszącej. Zaznaczmy, jeśli chcemy jak najszybciej po porodzie nakarmić noworodka. Zalety i wady Planu Porodu Plan Porodu to ważny dokument, dzięki któremu kobieta może w dużym stopniu decydować o tym, jak przebiegnie poród. Możliwość jego przygotowania ma wiele zalet jak – przyczynienie się do zwiększenia poczucia kontroli i uspokojenia kobiety, która wie, że ma wpływ na to, co się dzieje; zwiększenie jej komfortu, – samo tworzenie Planu Porodu pozwala nie tylko dokładnie przemyśleć pewne kwestie, ale też uzupełnić wiedzę, jeśli będzie to konieczne, – Plan Porodu może być też pomocny dla osoby towarzyszącej, która będzie wiedziała dokładnie, jak kobieta chce przeżyć poszczególne etapy porodu; osoba ta będzie mogła dopilnować, by wszystko przebiegało zgodnie z planem — będzie mogła być bardziej pomocna. Należy jednak pamiętać, że nawet najlepszy Plan Porodu posiada pewne wady: – nie jest w stanie przewidzieć wszystkiego, co może zdarzyć się w trakcie porodu, – kiedy kobieta nastawi się na bardzo konkretny przebieg porodu, może mieć czasem problem z zaakceptowaniem jakichkolwiek zmian, które mogą okazać się konieczne ze względów medycznych. Przygotowanie Planu Porodu jest zatem wartościowym rozwiązaniem, zawsze jednak należy być przygotowanym na konieczność wprowadzenia w nim pewnych zmian. Pamiętajmy, że najważniejsze jest bezpieczeństwo, więc w razie wskazań medycznych rodząca musi zastosować się do zaleceń personelu medycznego. Nawet jeśli w Planie Porodu jej preferencje były inne. Źródło: Regan Lesley, Twoja ciąża tydzień po tygodniu, Esteri, Wrocław 2016 Oprócz preferencji dotyczących samego porodu, istnieje też wiele kwestii związanych z tym, co następuje po urodzeniu dziecka. – Jak widzimy kwestię przecięcia pępowiny? Możemy zaznaczyć, że chcemy, by zrobił to np. nasz partner, albo by zaczekać z tą czynnością, aż pępowina nie będzie tętnić. – Mamy prawo do dłuższego kontaktu „skóra do skóry” z noworodkiem, użycia ubranek i pieluszek przyniesionych z domu czy nakarmienia noworodka piersią tuż po narodzeniu. – Zastanówmy się, jak chcemy przeżyć trzeci okres porodu: czy chcemy trzymać w jego trakcie dziecko na rękach lub nakarmić je przed urodzeniem łożyska? Czy wyrażamy zgodę na podanie środków naskurczowych, czy wolimy spróbować urodzić łożysko samodzielnie? – Kolejne decyzje dotyczą czasu zważenia i zmierzenia dziecka (od razu po porodzie czy po kontakcie „skóra do skóry”?), a także jego oceny w skali Apgar. Należy przemyśleć, czy wolimy, by dziecko przebywało na sali z nami, czy też na sali noworodkowej. Zaznaczmy, czy potrzebować będziemy wsparcia przy pierwszych kąpielach i przewijaniu, czy wolimy poradzić sobie samodzielnie. Wyrażamy też wyraźnie swoje zdanie odnośnie szczepienia w pierwszej dobie czy dokarmiania dziecka bądź podawania mu smoczka. W Planie Porodu powinny się również znaleźć wszelkie inne istotne informacje np. o naszych chorobach, skłonnościach do omdleń, szczególnych potrzebach 10. 11. Informacje na temat Planu Porodu na podstawie materiałów ze strony Samodzielny poród – co zrobić w awaryjnej sytuacji? W dzisiejszych czasach nieczęsto zdarza się, że poród zaskakuje kobietę, która jest zmuszona urodzić samodzielnie, przed dotarciem do szpitala. Jeżeli jednak tak się wydarzy, każda przyszła mama powinna być na to przygotowana. Kluczowe jest zachowanie spokoju, choć z pewnością nie będzie to łatwe. Na szczęście wiele rodzących kobiet instynktownie przeczuwa, co ma robić, i potrafi się skupić na swoim zadaniu. Jak postępować, gdy poród nas zaskoczy? – Zapewnijmy sobie odpowiednią pomoc. Jeżeli w pobliżu nie ma partnera ani nikogo z rodziny, wykonajmy kilka telefonów i poprośmy o pomoc bliską osobę, która znajduje się najbliżej. Nie wstydźmy się prosić o wparcie — może okazać się potrzebne. Kolejnym krokiem powinno być szybkie wykonanie telefonu na pogotowie, wyjaśnienie sytuacji i prośba o przysłanie pomocy. Możemy też skontaktować się z lekarzem prowadzącym czy położną. – Zadbajmy o odpowiednie warunki. Kiedy nie mamy pewności, jak szybko nadejdzie pomoc, a poród już się rozpoczął, spróbujmy odpowiednio przygotować miejsce, w którym będzie można urodzić dziecko. Przyda się spora ilość przegotowanej wody, a także ręczniki i miski. W zależności od tego, ile mamy czasu, możemy jeszcze spróbować zabezpieczyć łóżko oraz podłogę koło niego folią, prześcieradłami, ręcznikami bądź kocami. Kładziemy się w tak przygotowanym miejscu; warto też wcześniej się podmyć. – Spróbujmy zapobiec nagłemu urodzeniu się główki. Pomoże w tym dyszenie bądź specyficzny sposób oddychania, którego uczy się podczas zajęć w szkole rodzenia. Są to krótkie i kontrolowane oddechy, których celem jest powstrzymanie nagłego urodzenia główki dziecka. – Zadbajmy o łagodne urodzenie się główki. Jeżeli nie udaje się powstrzymać rodzenia się główki, a pomoc jeszcze do nas nie dotarła, postarajmy się przytrzymać delikatnie główkę za pomocą palców, by rodziła się stopniowo. Jej nagłe wypadnięcie może być niebezpieczne dla dziecka. Po urodzeniu główki powinno się sprawdzić, czy szyja nie jest owinięta pępowiną. W razie potrzeby spróbować zdjąć pętlę z główki dziecka. Kolejnym krokiem jest usunięcie śluzu oraz płynu owodniowego z ust i nosa noworodka — delikatnie uciskamy boki nosa oraz podbródek. – Spróbujmy urodzić resztę ciała noworodka. Zwykle na tym etapie do rodzącej dociera już pomoc. Jeśli tak się nie dzieje, staramy się urodzić ramię — obejmujemy rękoma główkę i łagodnie uciskamy w dół. Gdy uda się urodzić pierwsze ramię, unosimy urodzoną część ciała lekko do góry, kierując ją w stronę spojenia łonowego, dzięki czemu powinno dojść do wydobycia reszty ciała dziecka. – Zadbajmy o bezpieczeństwo noworodka. Noworodka szybko owijamy w ręczniki i po zapewnieniu mu bezpiecznej pozycji czekamy na pomoc. Nie musimy samodzielnie przecinać pępowiny, ale jeśli doszło do urodzenia łożyska, unosimy je, by krew płynęła do noworodka12. 12. Regan Lesley, Twoja ciąża tydzień po tygodniu, Esteri, Wrocław 2016 Źródła: – Dr Anderson John, Dr Boogert Tom, Dr Greg Kesby, O’Connor Janette, Dr Robertson Robert, Dr Scott Fergus, Kalendarz mojej ciąży, wydawnictwo Feeria – Curtis Glade B., Ciąża. 40 kolejnych tygodni, Amber, Warszawa 1997 r. – Kornas-Biela Dorota, Prenatalny rozwój dziecka, – Lees Christopher, Reynolds Karina, McCartan Grainne, Ciąża. Przewodnik po dziewięciu najważniejszych miesiącach w życiu kobiety, Pascal 2005 – Lipa Michał, Poród fizjologiczny, – Dr MacDougall Jane, Ciąża tydzień po tygodniu, MUZA SA, Warszawa 2009 – Moore, Persaud, Torchia, Embriologia i wady wrodzone, Elsevier Urban&Partner – Regan Lesley, Twoja ciąża tydzień po tygodniu, Esteri, Wrocław 2016 – dr Stone Joanne, dr Eddleman Keith, Duenwald Mary, Ciąża dla bystrzaków, Helion 2007 – – Autor: Wojtek „Kiedy zbliża się rozwiązanie, u wielu kobiet nasila się pojawiający się często w II trymestrze spadek koncentracji.” 33. tydzień ciąży oznacza wagę dziecka na poziomie ok. 2 kg. To już stosunkowo dużo, ale do porodu w terminie przybierze jeszcze ok. 1-2 kg. Co zmienia się w rozwoju płodu na tym etapie kalendarza ciąży? Jakie objawy powinny niepokoić matkę? Co świadczy o porodzie przedwczesnym? 33. tydzień ciąży – który to miesiąc? 33. tydzień ciąży to 8. miesiąc. Do porodu pozostało zaledwie 1,5 miesiąca. Możesz odczuwać coraz większe zmęczenie i znużenie – zaczynasz odliczać dni, gdy poznasz swojego Maluszka i nie będziesz już dźwigać przed sobą pokaźnego brzucha. Dziecko na tym etapie może być ułożone poprzecznie lub głową w górę – ma jeszcze trochę czasu, aby przybrać pozycję głową w dół – najlepszą do porodu siłami natury. Niestety z każdym tygodniem miejsca w macicy jest coraz mniej, przez co trudniej będzie dziecku wykonać taki obrót. Jeśli nie będzie w stanie go zrobić, poród zwykle przeprowadza się poprzez cięcie cesarskie. Położenie miednicowe dotyczy ok. 4-7% porodów. Brzuch i waga w 33. tygodniu ciąży W 33. tygodniu ciąży brzuch jest już bardzo duży. Znaczenie w wielkości brzucha ma waga mamy. Mimo że największy przyrost masy ciała już minął (między 20. a 30. tygodniem ciąży), ciężarna kobieta na tym etapie nadal może przybierać na wadze. Od tego momentu waga może wzrastać o ok. 250 g tygodniowo. Waga zależy też od tego, że dziecko ciągle rośnie. Z drugiej jednak strony objętość płynu owodniowego osiągnęła już maksymalną wartość (ok. 1 litr). Ponieważ dziecko rośnie, a ilość płynu się nie zwiększa, możesz zacząć odczuwać w związku z tym mocniejsze kopniaki. USG w 33. tygodniu ciąży – zdjęcia Poniżej przedstawiamy zdjęcia z USG wykonanych w 33. tygodniu ciąży. Płód już mocno przypomina noworodka! Jest całkowicie proporcjonalny i widać nawet rysy twarzy. 33. tydzień ciąży - jak wygląda dziecko? Zdjęcia USG 33. tydzień ciąży - jak wygląda dziecko? Zdjęcia USG 33. tydzień ciąży – jak wygląda i rozwija się dziecko? W 33. tygodniu ciąży dziecko może mieć już 2 kg i mierzyć ok. 45 cm. Jest wielkości główki kapusty i to całkiem sporej! Do terminu porodu będzie rosnąć ok. 2,5 cm na tydzień – ale są to uśrednione normy i wcale nie muszą być wyznacznikiem, gdyż dzieci na tym etapie rosną różnie – co jest uzależnione w dużej mierze od predyspozycji genetycznych. Dziecko ma różową skórę i posiada nieco tłuszczu – stanowi on ok. 4-8% jego masy. Waga nadal mocno rośnie, ale wzrost spowalnia – dziecko zbliża się do swojej długości urodzeniowej. Bardzo mocno rozwijają się płuca dziecka, ale niestety nie są jeszcze w pełni dojrzałe. Rozwija się także mózg. Na tym etapie rozwijają się struktury odpowiedzialne za przetwarzanie bodźców zmysłowych. Rozwój przechodzi również ośrodek Broki – to ośrodek odpowiedzialny za mowę i łączenie głosek w wyrazy, a później – tworzenie zdań. Kości dziecka są twarde i skostniałe, poza kośćmi czaszki – ta musi pozostać elastyczna do porodu, aby łatwiej było przecisnąć się przez kanał rodny. Elastyczność zachowują kości oraz szwy pomiędzy nimi – tzw. ciemiączka. To otwory w kościach, które zwiększają możliwości główki do zmiany kształtu. Z tego powodu dziecko tuż po porodzie może mieć nieco zniekształconą główkę – ale nie martw się, jej kształt powróci do normy. To fizjologiczne przystosowanie się dziecka do porodu – docelowy kształt odzyska ono w ciągu kilku tygodni po narodzinach. Na tym etapie zmienia się wygląd zewnętrzny dziecka: nie ma już pomarszczonej skóry, gdyż znajduje się pod nią coraz więcej tłuszczu. U większości dzieci prawie całkowicie zanika również meszek płodowy. Dziecko ma już ponadto ukształtowany nos: posiada rozwiniętą nasaę. 33. tydzień – rozwój układu odpornościowego a szczepienia mamy Na tym etapie matka przekazuje dziecku przeciwciała odpornościowe. Płód tworzy także własny układ odpornościowy. To niezwykle istotne, gdyż już niedługo dziecko będzie musiało samodzielnie radzić sobie z rozmaitymi bakteriami i innymi drobnoustrojami. Zaleca się, aby między 27. a 36. tygodniem ciąży kobieta zaszczepiła się szczepionką dTAp (błonica, tężec, krztusiec) – dzięki temu przeciwciała ochronne przejdą przez łożysko i dadzą odporność na te choroby dziecku w pierwszych miesiącach życia (odporność ze szczepionek podanych dziecku, zyskuje ono dopiero około 6-8 miesiąca – do tego czasu niestety nie jest chronione, ale dzięki zaszczepieniu się przez matkę w ciąży, może być inaczej). Dobrze również, aby matka w ciąży zaszczepiła się przeciwko COVID-19 – udowodniono już, że przeciwciała wytworzone po podaniu szczepionki, przechodzą przez łożysko do dziecka, dzięki czemu zyskuje ono odporność na tę chorobę. Są ponadto niezliczone dowody na bezpieczeństwo takiego szczepienia w ciąży. Co ważne, jak zaznacza ginekolog i położnik prof. Mirosław Wielgoś, rektor Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego w latach 2016-2020 w rozmowie dla PAP: „Pamiętajmy o tym, że przyjęcie szczepienia w ciąży daje dziecku odporność na COVID-19, którego w inny sposób nie uzyska, przynajmniej na razie, ponieważ nie szczepi się obecnie małych dzieci. I pewnie jeszcze długo takiej rejestracji nie będzie.” Warto więc zaszczepić się, gdyż dajemy tym sposobem lepszy start dla dziecka już od narodzin – będzie ono miało lepiej rozwinięty układ odpornościowy niż dzieci, których matki nie szczepiły się w ciąży i nie przekazały im przeciwciał. 33. tydzień ciąży – zmiany i objawy u mamy Macica jest coraz wyżej i ciągle się powiększa. Myślisz, że już większa nie może być? Niestety aż do dnia porodu będzie przysparzać Ci coraz więcej problemów, ponieważ dziecko intensywnie rośnie. Z drugiej jednak strony zmniejsza się od ok. 35. tygodnia ilość płynu owodniowego, aż do rozwiązania. Macica może powodować w dalszym ciągu zgagę, wzdęcia, niestrawność, bóle brzucha, zaparcia, bóle pleców, obrzęki kończyn dolnych. Duży brzuch może ponadto powodować bezsenność, ponieważ ciężko jest znaleźć wygodną pozycję. Wciąż odczuwasz ponadto parcie na pęcherz, co wiąże się z częstymi wycieczkami do toalety – nawet w nocy. Możesz mieć ponadto jeszcze większe trudności ze złapaniem równowagi – powinnaś uważać, aby nie upaść, gdyż każdy upadek może zagrażać dziecku – zwłaszcza teraz, gdy płynu owodniowego nie przybywa, a nawet go ubywa, więc płód nie ma już tak dobrej amortyzacji, jak wcześniej. Coraz częściej mogą pojawiać się skurcze przygotowujące macicę do porodu, czyli skurcze przepowiadające Braxtona-Hicksa. Mogą stać się nawet bolesne i mieć pewne cechy regularności, co jest mylące, gdy chcemy odróżnić je od skurczów porodowych. Jeśli masz takie wątpliwości, lepiej udaj się do szpitala. Lekarz bez trudu rozpozna, czy rozpoczyna się poród lub czy poród przedwczesny Ci zagraża. Jeśli okaże się, że skurcze zwiastują poród, przebywanie w szpitalu znacznie zmniejsza ryzyko powstania komplikacji u wcześniaka. Nikt na tym etapie nie będzie miał do Ciebie pretensji o ewentualny fałszywy alarm! Ruchy płodu w 33. tygodniu mogą być dość mocno wyczuwalne, chociaż będzie ich nieco mniej, niż kilka tygodni wcześniej, co jest związane z większymi wymiarami dziecka i coraz mniejszą przestrzenią do koziołkowania. Jednocześnie ruchy te są coraz bardziej płynne. Staraj się każdego dnia – a nawet 2 razy dziennie – monitorować aktywność dziecka, licząc jego ruchy. To bardzo ważne, ponieważ możesz tym sposobem wychwycić szybko ewentualne powikłania i zadziałać, udając się do szpitala. Jak liczyć ruchy? Zjedz coś, zrelaksuj się, wygodnie połóż. Podczas 1 godziny powinnaś poczuć przynajmniej 5 ruchów dziecka. Jeśli jest ich mniej, powinnaś pojechać do szpitala, aby lekarze zmonitorowali aktywność płodu np. poprzez KTG czy USG. Podobnie powinnaś postąpić w sytuacji gwałtownego wzrostu aktywności ruchowej dziecka – może ona świadczyć o wysokim stresie, który zagraża zdrowiu lub życiu dziecka. Bezsenność w 33. tygodniu ciąży – sposoby To ciężki okres dla kobiety ciężarnej. Brzuch jest ciężki i duży, przez co znacznie utrudnia przyjmowanie wygodnych pozycji. Ponadto matki boją się, że zgniotą dziecko lub je uszkodzą, gdyby spały w pozycji innej, niż na lewym boku. Jest to co prawda najbardziej wskazana pozycja do spania w ciąży, ale równie ważne jest wysypianie się przyszłej mamy. A z tym mogą być problemy także z innych powodów, np. przez silne, czasami bardzo skrajne emocje. Z jednej strony zaczął już rozwijać się instynkt macierzyński i nie możesz się doczekać poznania Maluszka, a z drugiej jesteś pełna obaw o wszystko, co z nim związane: przyszłość, zdrowie, aspekty finansowe, wyprawkę itd. Przytłacza Cię także myśl, że możesz nie podołać w opiece nad noworodkiem w pierwszych dniach, albo że poród będzie bolesny i nie dasz rady rodzić siłami natury. Często z tymi myślami pozostajesz sama i na koniec dnia nie możesz zasnąć. Sposobem jest nie dopuszczanie do takiej sytuacji! Po pierwsze, włącz pozytywne myślenie. Instynkt macierzyński ma naprawdę ogromną moc i z pewnością będziesz umiała zajmować się swoim dzieckiem. Ponadto w szpitalu położne na pewno będą też pomagać Ci w przypadku ewentualnych problemów. Po drugie, podczas porodu kobieta ma niebywałe siły – wydają się one wręcz niemożliwe – i jest w stanie znieść naprawdę ogromny ból, bo w jej ciele toczy się burza hormonów, a sama matka darzy dziecko największą miłością i zrobi wszystko, aby urodziło się zdrowe. Dzisiejsza medycyna znacznie ułatwia kobietom porody – jest wiele metod łagodzenia bólu porodowego, których działanie zostało udowodnione. I nie jest tutaj mowa tylko o znieczuleniu zewnątrzoponowym, ale także metodach bardzo bezpiecznych i niefarmakologicznych, jak np. odpowiednie pozycje porodowe czy masaż lub gaz rozweselający. Oczywiście nie będzie sytuacji, że poród nie będzie bolał, ale dostępne metody mogą go ułatwić i nieco pomóc Ci w urodzeniu dziecka. A to już dużo! Zobaczysz, że gdy tylko usłyszysz od położnej, że widać główkę dziecka i do końca pozostało niewiele, dostaniesz zastrzyk energii i zamiast myśleć o bólu, skupisz całą uwagę w urodzenie Malucha. A gdy położą Ci go na piersi i będziesz mogła w końcu przytulić swoje dzieciątko, to uczucie wynagrodzi wszystko. Nie zamartwiaj się zatem na zapas! Po trzecie, jeśli podczas ciąży cokolwiek Cię trapi, co spędza sen z powiek, rozmawiaj o tym z partnerem, siostrą, mamą, przyjaciółką. Wygadanie się jest często najlepszą metodą na oczyszczenie umysłu ze zmartwień i spokojny sen! Po czwarte, ułatw sobie spanie w odpowiedniej pozycji, z pomocą poduszki dla ciężarnych. W moim przypadku świetnie sprawdziła się poduszka w kształcie rogala – tzw. C-buszka. Świetnie odciążała kręgosłup i sprawiała, że spałam wygodnie na lewym boku całą noc. Później przydała się podczas karmienia piersią! Rogal dla kobiet ciężarnych ułatwia spanie Po piąte, do snu ubierz się wygodnie i luźno. Niektórym kobietom pomaga śliska, jedwabna pościel oraz bielizna też tego typu – może nieznacznie ułatwić zmiany pozycji bez wybudzania się w środku nocy. Przedwczesny poród w 33. tygodniu ciąży – jak rozpoznać? Poród w 33. tygodniu nadal określa się mianem porodu przedwczesnego – jest to jednak tzw. poród umiarkowanie przedwczesny, gdyż dziecko ma aż 98% szans na przeżycie. O ile poród odbędzie się w szpitalu z dostępem do specjalistycznego sprzętu, jest małe ryzyko, że dziecko nie dogoni rozwojem swoich rówieśników. Należy jednak pamiętać, że ma ono jeszcze nie do końca wykształcone płuca i jest bardzo delikatne – konieczne będzie przebywanie w inkubatorze nawet przez kilka tygodni – zwykle do czasu, aż układ oddechowy stanie się dojrzały i nie będą towarzyszyć żadne inne komplikacje. Jak rozpoznać poród przedwczesny w 33. tygodniu ciąży? Następujące objawy mogą zwiastować rozpoczęcie porodu: krwawienie z dróg rodnych lub plamienie, więcej upławów lub nagła zmiana ich wyglądu, skurcze, które bolą i są umiejscowione nad kością łonową, skurcze występujące częściej niż 4 razy w ciągu godziny, bóle pleców (silniejsze niż zwykle), ucisk lub ból w miednicy, biodrach lub kroczu, skurcze w jelitach lub biegunka. Gdy dostrzeżesz któryś z objawów, niezwłocznie udaj się do szpitala na położniczą izbę przyjęć! Bibliografia Baranowska A., Kalendarz ciąży – rozwój płodu tydzień po tygodniu, 2021. Gray K., Bordt E. i in., Coronavirus disease 2019 vaccine response in pregnant and lactating women: a cohort study, 2021, DOI: źródło: Sahin U., Muik A. i in., COVID-19 vaccine BNT162b1 elicits human antibody and T H 1 T cell responses. Nature. 2020; 586: 594-599. Stelmach M., Naukowcy potwierdzili odporność dzieci pacjentek zaszczepionych w ciąży, Termedia 2021. Stelmach M., Na świat przyszło pierwsze dziecko z przeciwciałami SARS-CoV-2, Termedia 2021. Czy można szczepić kobiety w ciąży?, Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego, źródło: Safety of immunization during pregnancy. A review of the evidence. Global Advisory Committee on Vaccine Safety. WHO, 2014. 4 tydzień ciąży - co się dzieje u mamy i dziecka? 4 tydzień ciąży to końcówka pierwszego miesiąca. Na badaniu USG w 4 tygodniu ciąży możesz już zobaczyć pęcherzyk ciążowy. Twoje dziecko ma ok. 1,7 mm. Jego serce zaczyna bić w tempie 160 uderzeń na minutę. Coraz bardziej zaczynają ci dokuczać objawy ciąży, takie jak bolesność piersi, senność, a nawet mdłości. dr n. med. Mariusz Sadowski Konsultacja merytoryczna Spis treści: 4. tydzień ciąży: który to miesiąc? 4 tydzień ciąży: USG Jak wygląda dziecko w 4 tygodniu ciąży? 4 tydzień ciąży: objawy 4 tydzień ciąży: kiedy do lekarza? Jak rośnie brzuch i piersi w 4 tygodniu ciąży? Jak dbać o siebie w 4 tygodniu ciąży? 4 tydzień ciąży - który to miesiąc? 4 tydzień ciąży kończy pierwszy miesiąc ciąży. Przed tobą jeszcze 8 miesięcy oczekiwania na narodziny upragnionego dziecka. Na tym etapie nie wszystkie kobiety domyślają się, że niedługo ich życie się zmieni. Jeśli uważnie obserwujesz swoje ciało i wsłuchujesz się w swój organizm, możesz już zauważyć pierwsze objawy ciąży. W 4 tygodniu ciąży czeka cię sporo zmian, być może nawet po raz pierwszy zobaczysz swoje dziecko na zdjęciu USG. 4 tydzień ciąży: USG dopochwowe W 4 tygodniu ciąży pęcherzyk ciążowy będzie już prawdopodobnie widoczny na badaniu USG. Na tym etapie ciąży wykonuje się USG dopochwowe, podczas którego lekarz potwierdza, że ciąża znajduje się w macicy, a dziecko rozwija się prawidłowo. W trakcie badania może też okazać się, że pęcherzyk jest pusty. Stan ten prowadzi do samoistnego poronienia. Po 4 tygodniu ciąży na USG mogą być widoczne dwa pęcherzyki, które oznaczają ciążę bliźniaczą. 4 tydzień ciąży - wielkość pęcherzyka Jeśli blastocysta zagnieździła się w macicy, to w 4 tygodniu ciąży zaczyna pobierać tlen i substancje odżywcze potrzebne do wzrostu zarodka. Twoje dziecko mierzy teraz ok. 1,7 mm. Pęcherzyk ciążowy powiększa się w tempie około 1 mm na dobę. Dziecko jest jeszcze tak malutkie, że zmieściłoby się na czubku szpilki. Ale już dzieją się z nim bardzo ważne rzeczy. W obrębie zarodka formują się 3 grupy komórek (tzw. listki zarodkowe), z których: jedna przekształci się w układ nerwowy, skórę i włosy druga w układ pokarmowy z trzustką i wątrobą trzecia w szkielet, kościec, układ moczowo-płciowy, krwionośny oraz mięśnie. Jak wygląda dziecko w 4 tygodniu ciąży? Twoje dziecko jest wielkości ziarnka maku i wyglądem przypomina rogalik. Ma już serce wielkości drobinki piasku, które bije bardzo szybko (wykonuje ok. 160 uderzeń na minutę). Posiada dużą, nieforemną jeszcze głowę i… ogonek (zaniknie on jednak podczas kolejnych etapów rozwoju). W 4 tygodniu ciąży dziecko ma także mózg i rdzeń kręgowy, zawiązki oczu, uszu, rąk oraz nóg. 4 tydzień ciąży - zdjęcie USG USG 4 tydzień ciąży: Pęcherzyk ciążowy w powiększonej jamie macicy 4 tydzień ciąży - objawy 4 tydzień ciąży rozpoczyna trudny czas dla przyszłej mamy. Twój organizm potrzebuje niesamowicie dużo energii na wykształcenie łożyska i rozwój dziecka. Nawet jeśli nie wiesz, że doszło do zapłodnienia, prawdopodobnie dostrzegasz u siebie pierwsze objawy ciąży, takie jak: zmiana samopoczucia nudności wymioty zawroty głowy zasłabnięcia częste bieganie do toalety zaparcia brak miesiączki w spodziewanym terminie powiększenie piersi metaliczny posmak w ustach (można go pokonać, jedząc kwaśne potrawy, stąd częste zachcianki ciężarnych na kwaszone ogórki) senność i zmęczenie – za szybkie i łatwe zasypianie odpowiedzialny jest progesteron, gwałtownie produkowany od pierwszych dni ciąży przez jajniki. Estrogen zaś oddziałuje na fazę snu głębokiego (REM). Powoduje, że śpisz głęboko, ale niespokojnie, mocno wiercąc się w łóżku. 4 tydzień ciąży: kiedy do lekarza? Domowy test ciążowy powinien już wykryć, że doszło do zapłodnienia. W 4 tygodniu ciąży stężenie hormonu hCG we krwi wynosi 5-426 mIU/ml. Jeszcze pewniejszy wynik da test ciążowy z krwi. Ostatecznie ciążę w 100 procentach może potwierdzić tylko lekarz podczas badania USG, na które z pewnością już wkrótce się wybierzesz. Kiedy należy iść na pierwszą ciążową wizytę? Jeśli podejrzewasz, że jesteś w ciąży, zrób to jak najszybciej. Najczęściej kobiety wybierają się do ginekologa po dwóch lub czterech tygodniach od dnia, w którym powinny dostać miesiączkę. Na początku ciąży może pojawić się nieduże plamienie z dróg rodnych. Najczęściej jest to tak zwane zwane krwawienie implementacyjne, które różni się od miesiączki (jest jaśniejsze i mniej obfite). Mogą mu towarzyszyć bóle podbrzusza, które przypominają bóle podczas okresu. Niewielkie ślady krwi na bieliźnie na tym etapie ciąży nie oznaczają poronienia ani innych zagrożeń dla mamy i dziecka. Jak rośnie brzuch i piersi w 4 tygodniu ciąży? W 4 tygodniu ciąży nadal nie ma szans, by ktokolwiek zauważył gołym okiem, że nosisz w sobie nowe życie. Obwód w pasie masz wciąż mniej więcej ten sam, a zmiana garderoby na ciążową to jeszcze kwestia kilku miesięcy. Możliwe jednak, że zauważyłaś lekkie obrzmienie podbrzusza (skutek gromadzenia wody) i odczuwasz w brzuchu delikatne napięcie − tak działają ciążowe hormony w 4 tygodniu ciąży! Piersi w 4 tygodniu ciąży Pewnie zauważyłaś, że twoje piersi są dziwnie obrzmiałe. Nie martw się, w 4 tygodniu ciąży to normalne. Piersi w trakcie ciąży znacznie się zmieniają, i to już od pierwszych dni. Przez najbliższy czas będą: obrzmiałe, wrażliwsze na dotyk, pełniejsze. To wszystko przez hormony, które zaczynają zmieniać twój organizm. Jednym z widocznych efektów ich działania jest gromadzenie się wody w tkankach. Wskutek tego obrzmiewają piersi, ale też podbrzusze i wargi sromowe. Przez skórę zaczynają też prześwitywać żyłki. To efekt działania estrogenów, które rozszerzają naczynia i sprawiają, że skóra staje się cieńsza. Jak dbać o siebie w 4 tygodniu ciąży? Pierwsze tygodnie ciąży są niezwykle ważne dla rozwoju twojego dziecka, dlatego dbaj o siebie. Wysypiaj się, spaceruj, dobrze odżywiaj. Oprócz tego: odstaw używki, w tym także papierosy (w ciąży wyjątkowo szkodliwe!) ogranicz ryzyko infekcji, nie spotykaj się z przeziębionymi, zakatarzonymi czy kaszlącymi osobami nie lecz się na własną rękę – o dozwolone i bezpieczne leki w ciąży pytaj lekarza lub farmaceutę bierz regularnie kwas foliowy. 4 tydzień ciąży a alkohol Nie jest znana bezpieczna dawka alkoholu w ciąży, dlatego powinnaś z niego zrezygnować, i to na samym początku ciąży. Alkohol przedostaje się do krwi dziecka przez łożysko w takim samym stężeniu, w jakim występuje we krwi matki. Skutki spożywania alkoholu w ciąży mogą być poważne, jednym z nich jest urodzenie dziecka z alkoholowym zespołem płodowym (FAS - Fetal Alcohol Syndrome). Edipresse 4 tydzień ciąży a lot samolotem W przypadku znacznie pogorszonego samopoczucia - warto zrezygnować z dalszych podróży, w tym tych samolotowych. Z reguły nie ma przeciwwskazań do tego, by kobiety w pierwszym trymestrze ciąży unikały lotów samolotowych, ale jeśli masz jakiekolwiek wątpliwości - porozmawiaj o nich ze swym lekarzem. Zobacz także: Bardzo boli mnie brzuch - czy to normalne? Twoje nowe ciało w pierwszym trymestrze ciąży - co się zmieni? Czy można mieć okres w ciąży? Czy zdjęcie USG 3D jest wiarygodne? Oto zdjęcia, które to potwierdzają "Jak będzie wyglądać moje dziecko?" - który rodzic się nad tym nie zastanawia? Bez problemu możemy to sprawdzić. Czy jednak te obrazy mają przełożenie na rzeczywisty wygląd dziecka? Porównujemy zdjęcia z USG 3D, 4D i 5D do wyglądu tego samego dziecka po narodzinach. Jaszcze wcale nie tak dawno, nasze mamy i babcie płeć dziecka przewidywały z kształtu brzucha, zachcianek żywieniowych i podobnych zabobonów. My, współczesne mamy, od lat już możemy dowiadywać się, czy to będzie chłopiec, czy dziewczynka. Za sprawą USG wiemy to już we wczesnych etapach ciąży. Na tym jednak nie koniec niecierpliwości naszych czasów, bo prawie normą jest już robienie USG 3D, 4D i 5D, które pozwalają też zobaczyć, jak będzie wyglądać dziecko, noszone pod sercem. Czy jednak warto ufać tym obrazom? I tak i nie. Gdy dziecko jest zbyt poruszone, lub gdy obróci się niekorzystnie, widzimy tylko część jego twarzy, czasem mocno rozmazaną. Niejedna mama, mając takie zdjęcie, zaczyna się martwić. Zwłaszcza będąc pod wpływem mieszanki wybuchowej hormonów w swoim ciążowym organizmie. Czy obrazom twarzy dziecka na nowoczesnej ultrasonografii ciąży warto bezgranicznie wierzyć? Zobaczcie GALERIĘ zdjęć noworodków po narodzinach porównanych do ich zdjęć z USG: Dowiedz się więcej: Badanie ultrasonograficzne w ciąży: USG 3D i 4D, czyli podglądanie dziecka na ekranie Wszystko co należy wiedzieć o USG ciąży - WYWIAD Wszystko o badaniu USG 3D

33 tydzień ciąży zdjęcia usg